Een negatieve medewerker heb je bijna overal. Bij elk bedrijf loopt wel een Gijs rond, die overal over moppert. En een Joost, die tegen elke verandering is. Of een Lydia, die negatief is omdat ze vindt dat ze niet genoeg kansen krijgt. Maar hoe kun je het beste omgaan met negatieve medewerkers?
Omgaan met negatieve medewerkers als coach
Als coach of interne coach krijg je geregeld te maken met een negatieve medewerker. Pas dan op voor de mama-valkuil: je helpt ze niet door te zeggen dat je het zo goed kan begrijpen, en door vervolgens te vragen hoe je ze kunt helpen. Dat hebben hun collega’s of hun leidinggevenden waarschijnlijk ook al gedaan. Pas ook op voor de mol-valkuil. Je luistert naar ze en je haakt af. Zoveel negativiteit kan je niet aan. Ook dat gevoel zullen veel collega’s hebben gekregen.
Bij het coachen van een negatieve medewerker kun je het regiemodel goed gebruiken. Als ze dit model snappen, en begrijpen dat ze ook zichzelf tekortdoen met hun negatieve gedrag, dan kunnen ze enorme stappen zetten. En dan kan het een heel mooi coachtraject worden!
Gedrag van de negatieve medewerker
Het negatieve gedrag wordt veroorzaakt als een situatie anders is dan je coachee had gehoopt of gewenst. Of als iemand anders doet dan hij zou willen. Of als hij baalt van zichzelf. De hele dag door heb je te maken met situaties die anders lopen, maar soms kan je er echt last van hebben. Je coachee komt in zijn negatieve gedrag terecht als de aanleiding hem raakt. Er wordt iets kwetsbaars aangeraakt. Dan wordt hij een negatieve medewerker.
Hij gaat dan de gebeurtenis of de situatie vergelijken met het verleden: Vorig jaar gaf hij mij ook geen promotie. Of hij vergelijkt het met zijn ideaalbeeld: Ik zou willen dat hier eens een jaar alles hetzelfde bleef. De negatieve medewerker wil dat het allemaal anders is, hij verzet zich, hij moppert en klaagt. Dat helpt wel even, maar niet heel lang, zijn rotgevoel wordt alleen maar erger. Hij komt in een vicieuze cirkel van negativiteit. Feitelijk is hij regieloos. Hij laat de situatie die anders liep zijn gemoedstoestand bepalen.
Negatief gedrag van een medewerker? Pak de regie!
Anders wordt het als de negatieve medewerker of collega beseft dat hij een keuze heeft.
Als hij zich niet langer laat meeslepen door de situatie en het bijbehorende rotgevoel.
Er zijn altijd drie keuzes om om te gaan met negatieve medewerkers:
- Kun je het veranderen? Doe dat dan: Joost gaat in een werkgroep die de veranderingen voorbereidt.
- Kun je weggaan? Lydia is te gefrustreerd om nieuwe kansen af te wachten, zij besluit te gaan solliciteren.
- Accepteren: Als veranderen niet kan, of het is niet gelukt, en je kunt ook niet weggaan, dan is je keuze: accepteren. Dat betekent niet dat je het allemaal leuk vindt wat er gebeurt, maar wel dat je het neemt zoals het is. Het is jouw realiteit. Je vecht er niet langer tegen, maar richt je op de dingen die je belangrijk vindt. Je manager doet iets niet goed in jouw ogen, maar hij is wel gezellig. Gijs vindt zijn werk niet meer leuk maar pakt zijn hobby fotograferen weer op. Hij maakt prachtige portretfoto’s van collega’s die dat willen.
Door te kiezen is je coachee niet langer regieloos, maar wordt hij weer de baas over zijn eigen werkgeluk. De negatieve medewerker wordt minder negatief. De regie pakken maakt ze sterker en hun gedrag wordt effectiever, ze ervaren meer werkgeluk.
We hebben een duidelijk en overzichtelijk kaartje gemaakt van het regiemodel. Je kunt het hier downloaden en zelf gebruiken maar eventueel ook meegeven aan je coachee.
