Je kent het misschien wel: je stelt een korte vraag, maar die wordt beantwoord met veel woorden en aan het eind van het verhaal weet je nog steeds niet wat de clou is. Iedere coach komt weleens in zo’n situatie terecht. En voor interne coaches is ‘de onbedaarlijke woordenstroom’ meestal ook een bekend verschijnsel. Wat je ook probeert, er valt geen speld tussen te krijgen. Uiteindelijk kap je het af. Of je haakt af. Zulke flight- of fight-reacties maken een gesprek uiteraard niet effectiever.
Wat werkt wel? In deze coachingtip leg ik uit wat de basisstappen zijn bij ‘veelpraters’. En in onze opleiding Coach Basics gaan we hiermee aan de slag.
Valkuilen voor de (interne) coach met veelpraters
Het omgaan met veelpraters kan uitdagend zijn. Er zijn drie veelvoorkomende valkuilen waar je in kunt vallen: de ‘mama’, de ‘macho’ en de ‘mol’. Elk van deze valkuilen belemmert zowel de effectiviteit van het gesprek als de groei en zelfredzaamheid van de coachee.
1. De ‘Mama’-valkuil
In de ‘mama’-valkuil raakt de coach uit zorg voor de coachee verstrikt in het oplossen van hun problemen. Dit gebeurt vaak vanuit een goedbedoelde intentie om steun te bieden en te helpen.
- Effect op coachee: Wanneer je als coach voortdurend de problemen van je coachee oplost, worden ze passief en afhankelijk. Ze leren niet zelfstandig oplossingen te vinden en ontwikkelen geen probleemoplossende vaardigheden.
- Hoe te vermijden: Moedig coachees aan om eerst zelf naar oplossingen te zoeken voordat ze bij jou komen. Vraag bijvoorbeeld: “Wat heb je zelf al geprobeerd?” of “Wat zou je een volgende keer anders doen?”
2. De ‘Macho’-valkuil
In de ‘macho’-valkuil denkt de coach het altijd beter te weten en geeft directief advies zonder de coachee te betrekken in het proces.
- Effect op coachee: Dit ontmoedigt zelfredzaamheid en kan leiden tot weerstand en verminderde motivatie. Coachees voelen zich niet gehoord en hun eigen inbreng wordt geminimaliseerd.
- Hoe te vermijden: Stel vragen die coachees aanzetten tot nadenken en eigen oplossingen bedenken, zoals: “Wat denk je zelf dat de beste aanpak is?” of “Hoe zou jij dit probleem aanpakken?”
3. De ‘Mol’-valkuil
In de ‘mol’-valkuil vermijdt de coach het gesprek met de coachee, vaak uit ongemak of omdat het probleem niet urgent lijkt.
- Effect op coachee: Problemen blijven onopgelost en kunnen escaleren. Coachees voelen zich niet ondersteund en kunnen gefrustreerd raken door het gebrek aan feedback en begeleiding.
- Hoe te vermijden: Maak tijd voor regelmatige check-ins en zorg ervoor dat je beschikbaar bent voor gesprekken. Stel open vragen zoals: “Hoe gaat het met je project?” of “Zijn er zaken waar je mijn hulp bij nodig hebt?”
Herken de 4 typen veelpraters
Er zijn 4 typen veelpraters. De kunst voor jou als (interne) coach is om te ontdekken welk type er achter het geratel steekt. Besef dat eindeloos gepraat altijd een functie heeft en verband houdt met de sociale interactie en het doel van je coachee. Als je zichtbaar wilt zijn op het werk, moet je voorkomen dat je gesprekspartners afhaken door je onnavolgbare woordenstroom. De kunst voor jou als coach is om te ontdekken welk type veelprater je voor je hebt. Dit helpt je om de situatie beter te begrijpen en effectiever te coachen.
Type 1: “en-toen-en-toen”. Dit type maakt de details te belangrijk. Kan de context vaak niet onderscheiden van eigen rol. Denkt dat ze weinig invloed heeft, geeft situatie of anderen de schuld.
Bijbehorende coachvragen: weinig invloed voelen, zichtbaar willen zijn op het werk, slachtoffergedrag, niet goed focussen, weinig doelgericht.
Type 2: ‘Help, te kwetsbaar’. Blijft in een wolk van woorden en oppervlakkigheden hangen, omdat het gevoel daaronder te eng is om te laten zien.
Bijbehorende coachvragen: contact met anderen, niet goed feedback kunnen geven, onvoldoende contact kunnen maken met gevoel, zichtbaar willen zijn op het werk.
Type 3: ‘Dit is ook echt belangrijk’. Perfectionist, wil heel volledig zijn en niets vergeten, uit angst dat het anders niet goed gaat.
Bijbehorende coachvragen: perfectionisme en onvoldoende kunnen loslaten.
Type 4: ‘Gebeurt er ook wat met jou?’. Pikt geen enkel signaal op, walst over alles heen wat bij jou goed te lezen is.
Bijbehorende coachvragen: signalen niet goed opvangen bij anderen en niet voelen waar de ander behoefte aan heeft, ontactisch en weinig politiek zijn.
Stappenplan voor efficiënt blijven werken met veelpraters
Gebruik de mature-mindset: ga ervan uit dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen taken en problemen kan oplossen. Vraag altijd naar de precieze vraag van je medewerker voordat je iets doet. Dit helpt je om efficiënter te werken en je tijd beter te beheren.
Een voorbeeld:
- Een coachee komt binnen met een lang verhaal over een probleem.
- Je onderbreekt haar respectvol en zegt: “Sorry, dat ik je even onderbreek.”
- Dan benoem je wat je ziet: “Ik zie dat je nogal van streek bent,…”
- Vervolgens stel je de HAM-vraag: “Wat is precies je vraag aan mij?”Op die manier stel je je coachend op.
Met deze aanpak kun je bepalen of en wanneer je tijd hebt om hem te helpen, zonder direct in de valkuilen te stappen.
Even wennen aan efficiënt werken met veelpraters
Als het je lukt om te zien welk ‘ratel-type’ je tegenover je hebt, dan zijn veelpraters opeens niet irritant meer, maar juist leuk en heel goed coachbaar. Het kan in het begin onwennig zijn om deze aanpak te hanteren, maar het levert veel tijd op en helpt medewerkers zelfstandiger te worden. Uiteindelijk zullen ze zelf verantwoordelijkheid nemen en gerichter bij je komen met vragen, wat jouw efficiëntie verhoogt.
Voor meer tips en coachingtechnieken kun je terecht op onze website of deelnemen aan onze opleiding Coach Basics. Of ben jij een interne coach die nog meer wilt leren over hoe je met veelpraters om kunt gaan en andere lastige situaties? Bekijk dan onze Coach Intensive opleiding.