Coachen op gevoel
Jan heeft moeite met de reorganisatie op zijn werk. Hij vindt dat zijn leidinggevende hem bij de veranderingen moeten betrekken. Ook de vorige reorganisaties zijn ondoordacht uitgevoerd. Zijn collega’s vinden dat ook. Als ik vraag hoe hij zich voelt, dan blijft hij vertellen wat hij vindt en denkt.
Doorvragen naar gevoelens en coachen op gevoel is lastig. Veel coaches voelen een natuurlijke schroom. Daarom besteden we continue aandacht aan coachen op gevoel in onze coachopleiding Coach Intensive.
Want als de coachee niet gewend is om over zijn gevoel te praten, is het ook technisch moeilijk om te coachen op gevoel. Want steeds maar herhalen ‘Wat voel je dan?’, helpt dan niet. Het gevoel van de coachee is wel het belangrijkste dat je hebt om mee te werken. Het geeft je de meeste informatie, het vertelt je waar de kwetsbaarheid van deze coachee zit, waarover zijn pijn gaat en wat maakt dat hij de situatie nog niet zelf kan oplossen.
Wat kun je doen om toch bij die diepere gevoelslaag te komen? En welke rol speel je als coach hierin? Welke coachtechnieken kan je hiervoor gebruiken?
Eerst vraag ik jou stil te staan bij je eigen verhouding met gevoelens: hoe makkelijk of moeilijk kan jij bij je gevoel komen, hoe makkelijk praat jij erover en vraag jij door op gevoel? Als jij het als coach lastig vindt, kun je daar in je trajecten hinder van ondervinden.
Reflectie-oefening coachen op gevoel: mijn relatie tot gevoel
Beantwoord voor jezelf de volgende vragen.
- Hoe ging men in jouw gezin om met gevoelens?
- Hoe werd er gereageerd op angst, boosheid of verdriet?
- Hoe ging je zelf om met verschillende gevoelens?
- Wat zie je hiervan terug in je leven nu?
- Wat zie je hiervan terug bij het coachen?
Twee coachtechnieken om te coachen op gevoel
We gaan in op twee coachtechnieken die je helpen bij het coachen op de diepere gevoelslaag.
- Alternatieve vragen en zinnen
- Emogram
1. Alternatieve vragen en zinnen
De eerste coachtechniek zijn alternatieve vragen en zinnen. Deze helpen jou en de coachee om op een andere manier naar vraagstukken te kijken. Ze geven je de mogelijkheid om te kunnen doorvragen op de gevoelslaag.
- Alternatieve zinnen. Waar heb je last van? Wat doet dat met je? Ik zie dat je geraakt bent, wat raakt je?
- Noem de vier b’s: bang, boos, blij, bedroefd. Vraag je coachee welke hij het best herkent. ‘Als je denkt aan je ontslag, welk gevoel of welke B staat dan op de voorgrond?’
- Associeer: ga helemaal op in het verhaal van de coachee op, benoem wat er gebeurt, denk je in welk gevoel jij erbij zou hebben en benoem dat. Voorbeeld: ‘Dus toen je weg wilde gaan van de crèche moest je dochtertje zo huilen. Ze klampte zich helemaal aan je vast, maar jij moest naar je werk. Ik kan me voorstellen dat het echt lastig was om je los te maken.’
- Noem een metafoor: ‘Als ik je zo hoor, lijkt het wel of je in een bootje op zee zit en niet weet waar je naar toe gaat. Ervaar jij dat ook zo?’
- Noem een liedje.‘Je verhaal doet me denken aan dat liedje van Boudewijn de Groot, ‘De eenzame fietser’, weet je wel?’
- Vat het gevoel dat je hoort samen en vraag door. ‘En dat maakte je echt heel boos, klopt dat?’
- Benoem wat je de coachee ziet doen als hij een gevoel ontkent. ‘Ik hoor dat je een grapje maakt en moet lachen, maar ik kan me voorstellen dat het ook pijnlijk voor je is.’
- Waar voel je het in je lijf? ‘Als je hierover praat, kun je dan aangeven waar je het voelt en hoe het voelt?’
- Teruggaan naar de situatie. ‘Zou je eens willen teruggaan naar de situatie, het moment dat het moeilijkst voor je was en willen vertellen wat je voelt? En waar voel je dat in je lichaam?’
2. Emogram
Het emogram is een wat rationelere coachtechniek oefening om te coachen op gevoel. Eerst onderzoek je wat iemand van binnen voelt en vervolgens wat iemand uit.
- Je coachee beschrijft de situatie.
- Je vraagt: welk gevoel is het sterkst en wil je dat gevoel een cijfer geven? Schrijf dat aan de onderkant van het emogram.
- Dan schrijf je de cijfers voor de andere gevoelens op.
- Je vraagt hoeveel van boos, bang, blij en bedroefd hij geuit heeft. Deze cijfers noteer je aan de bovenkant.
- Samen kijk je naar het emogram. Laat de coachee conclusies trekken en vertel wat jou opvalt.
Coachen op gevoel; kaartje emogram
Vul het onderstaande formulier in om de kaart te downloaden.