Als leidinggevende ben je vaak verantwoordelijk voor het bereiken van een bepaald doel. De competenties van een leidinggevende draaien niet alleen om het aansturen van mensen. Je zorgt ondertussen ook voor een goede samenwerking binnen je team en je motiveert en ondersteunt mensen om uiteindelijk het doel te bereiken wat je voor ogen had. Om deze werkzaamheden goed te kunnen uitvoeren moet je 3 verschillende rollen goed kunnen uitvoeren. Daarom hebben wij de 3 rollen van een ware competente leidinggevende even voor je op een rij gezet.
Veel leidinggevenden komen min of meer per ongeluk in een leidinggevende functie terecht. Bijvoorbeeld omdat het bedrijf waar je werkt groeit en er nieuwe leidinggevende posities gecreëerd worden. Soms vervang je tijdelijk een leidinggevende of wordt een medewerker even onder jouw hoede geplaatst. Maar je kunt ook gevraagd worden omdat je het beste uit je team bent. Of je nu gewoon hebt gesolliciteerd op een leidinggevende functie of er per ongeluk in bent gerold: nu moet je het ook gaan doen, leidinggeven.
VERANDERING NAAR LEIDINGGEVENDE
Geen functie vereist zoveel verschillende competenties als een leidinggevende. Toch krijgen veel (startende) leidinggevenden weinig begeleiding op dit vlak, terwijl er zoveel kan veranderen. Ineens moet je het goede voorbeeld geven en kan je je niet meer vrij uitspreken als voorheen. Sommige dingen die je weet of ervaart, moet je voor jezelf houden of je voelt je niet meer een onderdeel van de groep. Leiderschap draait om het zelfbewust en effectief aansturen van een team, waarbij zelfkennis en het herkennen van eigen valkuilen (mature-model) essentieel zijn. Dit biedt de vrijheid om bewust te kiezen hoe je het beste kunt reageren in verschillende situaties, of dat nu coachen, confronteren of ondersteunen is. Als leidinggevende moet je je in ieder geval kunnen verplaatsen in 3 verschillende rollen. Soms moet je echt helemaal in een van de leidinggevende rollen stappen om zo het beste resultaat voor jou en je team te realiseren.
Die drie rollen voor leidinggevenden zijn:
- De leider-rol
- De manager-rol
- De coach-rol
Het is belangrijk om geregeld te bedenken welke leidinggevende rol nodig is om je doel te bereiken. Af en toe ‘een andere pet opzetten’.
De Leider-rol
Voordat je begint aan je managerstaken (doelstellingen bepalen, beoordelen) en coachtaken (je medewerker helpen ontwikkelen) is het van belang dat je de taken van de leidersrol goed uitvoert. Als leider heb je drie belangrijke taken:
- Een leider draagt de missie, visie en strategie uit
- Een leider kent en deelt de waarden van de organisatie
- Een leider weet medewerkers te enthousiasmeren en inspireren
Het is voor een leider belangrijk om de taken goed uit te voeren. Een goede leider heeft invloed op de betrokkenheid van medewerkers, omdat het voor hen essentieel is om te weten waar de organisatie naartoe wil, wat de langetermijndoelen zijn, wat de visie is op de toekomst en wat de strategie is om daar te komen. De competenties van een leidinggevende met een leider-rol focussen zich op het nemen van verantwoordelijkheid en regie. Met leiderschap moet je je medewerkers kunnen meenemen in je verhaal zodat je ze kunt enthousiasmeren. Hoe zorg je ervoor dat je een authentiek en geloofwaardig verhaal hebt?. Dat doe je door je medewerkers mee te nemen in wat er in je hoofd afspeelt. Je maakt je verhaal persoonlijk en authentiek. Blijf je boodschap ook herhalen en zorg dat het aansluit op je medewerkers. Wil je meer lezen over hoe je effectief coachend leiding moet geven? Bekijk ons boek!
De Manager-rol
In deze rol heb je een aantal andere belangrijke taken. In deze rol:
- vertaal je de visie naar doelstellingen
- monitor je de resultaten en gedrag
- beoordeelt de resultaten en stuurt bij
Je bepaalt wat de doelstellingen zijn van het team en de individuele medewerkers. Als duidelijk is waar je als bedrijf of met je afdeling naartoe wilt, kun je dit vertalen naar wat je van je medewerkers verwacht. Je kunt je team ook zelf laten bedenken wat hun doelstellingen zouden moeten zijn. Hoe zij denken, kunnen bijdragen aan de bedrijfsdoelstellingen. Als de doelstellingen staan, monitor je hoe het gaat. Blijven sommige resultaten achter, wordt er aan de juiste zaken aandacht gegeven? Je kijkt zowel naar het resultaat dat je medewerkers boeken als naar hun gedrag, naar hoe ze het doen. Jij voert de beoordelingsgesprekken en zorgt ook dat medewerkers tussendoor aangesproken worden op hun functioneren.
De Coach-rol
Als coach, zijn er een aantal belangrijke kerntaken waar jij je mee bezig houdt. Je houd je voornamelijk bezig met:
- het stimuleren van mensen om eigen oplossingen te vinden
- het helpen van de ander met ontwikkelen
Als je je medewerker hebt gewezen op zijn ontwikkelpunten, of je medewerker vraagt zelf of je hem wilt helpen bij zijn ontwikkeling, dan kun je hem met behulp van coachende technieken helpen om te veranderen.
Wat de volgorde betreft, lopen de rollen in de praktijk door elkaar. Soms zet je je coach-rol in tijdens een coachend gesprek en vervolgens deel je een visiedocument. Het is wel belangrijk om te zorgen dat je helder bent in het delen van je verwachtingen. Als je begint met coachen zonder de verwachtingen en de visie te hebben gedeeld, kan het zijn dat de medewerker zich een andere richting op ontwikkeld dan de kant die jij eigenlijk op wilt. Wanneer jij deze rol goed wilt bekleden is het goed om de intensive coach opleiding te volgen zodat jij op de juiste manier kan coachen en advies kan geven.
Voorkeursrol leidinggevende
De meeste leidinggevenden hebben een voorkeursrol. Veel leidinggevenden bekennen dat ze in de waan van de dag vaak niet toekomen aan de leider-rol. In de opleiding coachend leidinggeven, worden veel mensen zich ervan bewust dat ze soms onterecht ervan uitgaan dat hun medewerkers de missie en visie wel kennen.
Andere leidinggevenden vinden de manager-rol lastig: het uitspreken van verwachtingen en het voeren van functioneringsgesprekken. Je moet dan eerlijk durven zijn; sommige leidinggevenden gaan moeilijke gesprekken liever uit de weg.
Ook ken ik leidinggevenden bij wie juist de coach-rol energie kost. Zij zien ertegen op om rustig en empathisch te luisteren naar een medewerker, ze denken dat coachen veel tijd kost en kunnen het geduld niet altijd opbrengen om de verantwoordelijkheid aan de medewerker te geven. Zij stappen snel in de meer sturende rol van de manager (macho).
Wil je meer leren over deze rollen of over de competenties van een leidinggevende? Neem dan contact met ons op of volg onze opleiding coachend leidinggeven om zo meer te leren over de rollen en hoe je ze het beste kan toepassen.
