Hoe doe je dat?
‘Zou je mij kunnen helpen, ik kom er niet uit!’ Een zin die voor veel mensen lastig is om uit te spreken. Hulp vragen en vervolgens hulp van iemand aannemen kan best spannend zijn. Het kan voelen alsof je de ander macht geeft door te zeggen: ‘hier weet jij meer van’ of ‘dat kan jij beter’.
Het is best kwetsbaar en misschien ben je bang dat de ander je dom vindt en het tegen je gaat gebruiken. Er is een kans dat je afgewezen kunt worden. Om dat gevoel te vermijden en het gevoel van kwetsbaarheid te omzeilen, vragen mensen op omslachtige, vage manieren hulp.
Slachtoffergedrag is een manier om kwetsbaarheid te omzeilen
Een van die manieren is door in slachtoffergedrag te kruipen. Denk maar aan mensen in je omgeving die heel goed kunnen laten merken hoe zwaar ze het hebben (in de hoop dat jij het oppikt). Bijvoorbeeld dat je aan iemand vraagt hoe het gaat en dat hij dan een beetje verloren kijkt en zegt ‘gaat wel’, zodat jij de hint op pikt en door gaat vragen.
Stiekeme slachtoffers zijn dat.
Iemand die slachtoffergedrag vertoont is altijd de dupe geworden van een bepaalde gebeurtenis of persoon en laat dit merken, verbaal of non-verbaal of beide. Iedereen moet het weten. Het slachtoffer kan ook iemand zijn die veel moeite heeft met zichzelf, zich onzeker voelt of moeite heeft om tot actie te komen.
Hulp aannemen is kwetsbaar
Zoals ik al eerder zei: hulp aannemen is kwetsbaar. Je laat zien dat je het niet zelf kunt en soms kan het voelen dat je de ander macht geeft. Maar er is een groot verschil tussen hulp vragen en zielig doen. Dat is het verschil tussen de hulpvrager (die een vraag stelt of zijn behoefte uitspreekt) en een slachtoffer / iemand die slachtoffergedrag vertoont (die zielig of hulpeloos doet).
Het grote verschil tussen hulpvrager en slachtoffer:
- De hulpvrager vraagt gerichte hulp. De slachtoffer doet dat niet. Het slachtoffer laat wel merken dat bij boos, teleurgesteld of verdrietig is, maar stelt geen vraag.
- Het slachtoffer legt de schuld van de situatie bij de ander en de hulpvrager zoekt het eerder bij zichzelf. Het slachtoffer is vooral bezig met hoe stom anderen zijn, hoe weinig aandacht ze voor hem hebben of hoe slecht hij het getroffen heeft. De hulpvrager erkent zijn eigen probleem, maar kent ook zijn mogelijkheden.
Eerste stap in slachtoffergedrag doorbreken is herkenning
Waar herken jij jezelf in? Ben jij vaker een hulpvrager en spreek jij je behoeften uit? Of voel jij je vaak hulpeloos over de situatie en hoop je dat de mensen om je heen dat op zullen pikken zodat je vanzelf geholpen wordt?
De eerste stap in slachtoffergedrag doorbreken is dat je herkent en erkent dat je jezelf slachtoffer maakt van een situatie. Je neemt geen regie over je eigen leven.
Tijdens onze coachtrajecten helpen we je meer regie te pakken over je leven en je slachtoffergedrag doorbreken. Je leert die eigen verantwoordelijkheid weer terug te pakken zodat jij je minder hopeloos voelt over de situatie. Dat doen we bij veel stellen in relatiecoaching, maar ook tijdens teamcoaching sessies of persoonlijke lifecoaching.
Klik hier voor meer informatie over onze coaching.
